17.12.2024 r.
Carporty i wiaty fotowoltaiczne zyskują w ostatnich latach na popularności. Coraz więcej osób decyduje się na ich usytuowanie na swoich podwórkach. Jest to świetne rozwiązanie pozwalające połączyć ochronę samochodu z niezależnością energetyczną. Zanim podejmiesz jednak pierwsze kroki, warto poznać przepisy. Artykuł ten przybliży Ci większość kwestii związanych z budową carportów i wiat fotowoltaicznych, abyś nie rozczarował się w trakcie realizowania inwestycji.
Określenia takie jak carport i wiata, używane są często zamiennie. Istnieją jednak pewne drobne różnice między tymi dwiema konstrukcjami. Carport to konstrukcja służąca stricte do ochrony samochodu, która może oczywiście być wyposażona w panele fotowoltaiczne, jednak nie musi. Wiata fotowoltaiczna to już rozwiązanie, którego odgórnym celem poza ochroną samochodu, jest produkowanie energii. Podwójna funkcjonalność takich wiat sprawia, że cieszą się one coraz większym zainteresowaniem wśród właścicieli domów jednorodzinnych.
Wielu inwestorów zadaje sobie pytanie czy właściwie trzeba uzyskać pozwolenie na postawienie na swojej posesji carportu lub wiaty fotowoltaicznej. Tymczasem odpowiedź zależy od kilku czynników. Zasada mówi, że usytuowanie carportu lub wiaty o powierzchni, która nie przekracza 50 metrów kwadratowych i znajduje się na działce z budynkiem mieszkalnym,, nie wymaga ani pozwolenia, ani zgłoszenia. Sprawa komplikuje się wówczas, gdy planuje się postawić większą konstrukcję lub gdy w jej otoczeniu nie znajduje się budynek mieszkalny. W takim przypadku pozwolenie na budowę może być niezbędne. Warto także pamiętać, że spore znaczenie ma powierzchnia działki. Na tej, która ma minimum 1000 metrów kwadratowych, można postawić aż dwie konstrukcje o powierzchni nieprzekraczającej 50 metrów kwadratowych każda i nie wymaga to pozwolenia.
Odległość carportu lub wiaty od granicy działki nie pozostaje również bez znaczenia. Przepisy mówią, że jeśli konstrukcja ma służyć do parkowania pojazdu, powinna znaleźć się w odległości minimum 3 metry od granicy działki. Jeśli jednak carport ma służyć do celów innych niż parkowanie pojazdu, można postawić go w innym, dowolnym miejscu bez zachowania wskazanej odległości.
Kluczowym dokumentem, który określa warunki sytuowania takich konstrukcji, jest zawsze MPZP – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Warto zawsze zapoznać się z tym dokumentem, zanim przystąpi się do jakichkolwiek prac.
Zgodnie z przepisami, carport lub wiata fotowoltaiczna, traktowane są nie jako instalacja gruntowa, lecz uznawane są za wiatę. Wiąże się to z pewnymi konsekwencjami prawnymi. Przede wszystkim, pod instalacją gruntową nie wolno parkować pojazdów, ani nie powinni w tym miejscu przebywać ludzie. Odwrotnie wygląda to w przypadku carportu z fotowoltaiką. Ta różnica w klasyfikacji konstrukcji ma kluczowy wpływ na formalności, jakie trzeba dopełnić.
Kwestia kosztów budowy wiaty jest bardzo ważna z punktu widzenia każdego inwestora. Wybór wersji z panelami fotowoltaicznymi, pociągnie za sobą oczywiście znacznie większe koszty, niż wersja bez nich. Wynika to z konieczności użycia odpowiednich fundamentów i konstrukcji nośnej. Jeśli chodzi o jednostanowiskowy carport z panelami fotowoltaicznymi o mocy 4kW, orientacyjny koszt oscyluje w okolicach 20 tys. zł. Istnieją jednak pewne programy wsparcia, które zapewniają pomoc finansową w budowie takiej konstrukcji.
Czy wiatę fotowoltaiczną należy w Polsce opodatkować?
Kwestia opodatkowania wiat fotowoltaicznych nie jest niestety jednoznaczna i przepisy nie dają tutaj jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy tak naprawdę od klasyfikacji wiaty. Jeśli jest określona jako budynek, ulega opodatkowaniu od powierzchni. Jeśli jest budowlą, podatek nalicza się od wartości. Jeśli jest obiektem małej architektury, wówczas nie ulega wcale żadnemu opodatkowaniu. Dla odpowiedniego zrozumienia przepisów, kluczowa jest powierzchnia konstrukcji. Jeśli nie przekracza ona 50 metrów kwadratowych, o których wspomniano już wcześniej, zazwyczaj będzie wolna od podatku. Dla pewności warto jest jednak skonsultować się z lokalnym urzędem, który udzieli szczegółowych i rzetelnych informacji.
Jeśli podejmiesz już decyzję o zbudowaniu swojej wiaty fotowoltaicznej, musisz liczyć się z następującymi krokami:
Nie zapomnij także o tym, że wiaty fotowoltaiczne, choć cieszą się dużym zainteresowaniem, nadal są stosunkowo nowym rozwiązaniem na polskim rynku. Przepisy mogą ulegać zmianom, dlatego warto je śledzić i korzystać z porad ekspertów w razie wątpliwości.
Budowa carportu z fotowoltaiką wymaga spełnienia określonych norm budowlany (PN-EN 1990) zapewniających bezpieczeństwo konstrukcji oraz właściwą eksploatację systemu fotowoltaicznego. Poniżej przedstawiamy kluczowe wymogi, na które należy zwrócić uwagę na etapie projektowania.
Fundamenty i nośność gruntu stanowią podstawę całej konstrukcji. Wiata fotowoltaiczna nie zawsze wymagana fundamentó. Posiadamy w ofercie opcje kafarowane oraz kotwione do fundamentów. W przypadku stóp fundamentowych nośność gruntu powinna wynosić co najmniej 150 kPa. Aby określić nośność gruntu należy wykonać badania geotechniczne lub posiłkować się badania archiwalnymi wykonami np. w pobliżu planowanej inwestycji.
Konstrukcja nośna carportu wykonywana jest z profili stalowych ocynkowanych ogniowo lub aluminiowych, zapewniających odporność korozyjną przez całą żywotność instalacji. Wymiarowanie słupów i belek należy wykonać wg normy PN-EN 1993, PN-EN 1999 uwzględniając wszystkie obciążania stałe i zmienne, m. in. obciążeń śniegiem oraz wiatrem PN-EN 1991. Wyróżniamy w Polsce odpowiednio strefy obciążania śniegiem i wiatrem przedstawione na mapach w/w normach.
Nachylenie dachu i orientacja mają bezpośredni wpływ na wydajność systemu PV. Optymalne nachylenie dla wiaty fotowoltaicznej w Polsce wynosi 10 stopni przy orientacji południowej (azymut 180°). Konstrukcja powinna być zaprojektowana tak, aby zacienienie od obiektów sąsiednich nie przekraczało 3% powierzchni paneli w ciągu roku.
Instalacja elektryczna wymaga zastosowania przewodów o przekroju dostosowanym do mocy instalacji (minimum 4 mm² dla instalacji do 5 kW, 6 mm² powyżej 5 kW). Wszystkie połączenia muszą spełniać normę PN-HD 60364 dotyczącą instalacji elektrycznych niskiego napięcia. Obowiązkowe jest zastosowanie zabezpieczeń przepięciowych klasy II na linii DC oraz wyłączników różnicowoprądowych po stronie AC.
Mikroinstalacja fotowoltaiczna zamontowana na carporcie z fotowoltaiką wymaga przeprowadzenia procedury przyłączeniowej do sieci dystrybucyjnej energii elektrycznej. Proces ten przebiega zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii oraz regulacjami lokalnego operatora sieci dystrybucyjnej (OSD).
Zgłoszenie mikroinstalacji do OSD następuje po zakończeniu montażu systemu fotowoltaicznego. Inwestor składa formularz zgłoszenia mikroinstalacji prosumenckiej wraz z dokumentacją techniczną obejmującą jednoliniowy schemat elektryczny, parametry falownika oraz deklarację zgodności instalacji z wymaganiami przyłączeniowymi. Operator ma 30 dni na ustosunkowanie się do zgłoszenia oraz wydanie warunków przyłączenia.
Wymiana licznika energii elektrycznej na dwukierunkowy jest niezbędna do rozliczania energii w systemie net-billing lub net-metering. Licznik dwukierunkowy rejestruje zarówno energię pobraną z sieci, jak i energię oddaną do sieci z nadwyżek produkcji fotowoltaicznej. Instalacja licznika przeprowadzana jest przez przedstawiciela OSD w terminie do 30 dni od złożenia kompletnej dokumentacji.
Odbiór techniczny instalacji przeprowadzany jest przez uprawnionego elektryka, który sprawdza zgodność wykonania z projektem oraz normami bezpieczeństwa. Protokół odbioru obejmuje pomiary rezystancji izolacji, skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz sprawdzenie poprawności działania zabezpieczeń. Dokumentacja powykonawcza przekazywana jest do OSD jako warunek uruchomienia mikroinstalacji.
Rejestracja w Urzędzie Regulacji Energetyki stanowi ostatni etap procedury. Inwestor zgłasza mikroinstalację za pomocą formularza dostępnego na stronie URE, otrzymując numer wpisu do rejestru. Rejestracja umożliwia korzystanie z systemu rozliczeń prosumenckich oraz programów wsparcia dla odnawialnych źródeł energii.
Wiata fotowoltaiczna dostępna jest w kilku wariantach konstrukcyjnych, różniących się sposobem posadowienia, materiałem wykonania oraz ogólnym kształtem konstrukcji. Poniższa tabela przedstawia porównanie najpopularniejszych rozwiązań.
| Typ konstrukcji | Charakterystyka | Powierzchnia typowa | Moc instalacji PV | Zastosowanie |
| Carport wolnostojący jednostanowiskowy | Niezależna konstrukcja stalowa lub aluminiowa z dachem jednospadowym | 15-20 m² | 3-5 kW | Parking dla jednego pojazdu osobowego |
| Carport wolnostojący dwustanowiskowy | Konstrukcja z dachem jednospadowym | 30-40 m² | 6-10 kW | Parking dla dwóch pojazdów lub pojazdu + rowery |
| Carport czterostanowiskowy lub wielostanowiskowy | Duża konstrukcja z dachem jednospadowym lub dwuspadowym | >60 m² | >15 kW | Parking dla kilku pojazdów, rozwiązania komercyjne |
Carport wolnostojący stanowi najpopularniejszy wybór wśród inwestorów indywidualnych. Konstrukcja ta charakteryzuje się pełną niezależnością od budynków istniejących, co ułatwia optymalne ustawienie względem stron świata. Słupy nośne rozmieszczone są w rozstawie osiowym 5,70m, zapewniając wygodny wjazd oraz manewrowanie pojazdem/pojazdami.
Konstrukcje aluminiowe stosowane są w rozwiązaniach premium, oferując niższą wagę własną oraz naturalną odporność na korozję oraz estetyczny wygląd, jednak wiążą się z wyższymi kosztami inwestycji. Konstrukcje stalowe ocynkowane ogniowo stosowane głownie jako elementy wbijane w grunt gdzie wymagana jest wysoka odporność na korozje. Ocynkowanie ogniowe zapewnia ochronę antykorozyjną przez minimum 25 lat eksploatacji.
Panele fotowoltaiczne do carportu z fotowoltaiką muszą posiadać certyfikat CE potwierdzający zgodność z dyrektywami unijnymi oraz certyfikat IEC 61215 (moduły krzemowe) lub IEC 61646 (moduły cienkowarstwowe). Gwarancja producenta powinna obejmować minimum 25 lat na moc (80% wydajności) oraz 10-12 lat na produkt. Wymagane jest także posiadanie karty technicznej określającej parametry elektryczne modułu.
Coroczna inspekcja obejmuje sprawdzenie stanu połączeń elektrycznych, uszczelek paneli oraz konstrukcji nośnej pod kątem korozji. Profesjonalny przegląd techniczny z pomiarem parametrów elektrycznych zalecany jest co 3 lata. Czyszczenie powierzchni paneli z kurzu i zanieczyszczeń należy przeprowadzać minimum dwa razy w roku, co zwiększa wydajność systemu o 5-10%.
Rozbudowa istniejącego carportu fotowoltaika jest możliwa pod warunkiem, że pierwotny projekt uwzględniał taką możliwość.
Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo wiaty fotowoltaicznej charakteryzuje się odpornością przekraczającą 25 lat przy minimalnej konserwacji. Warstwa cynku o grubości minimum 70 μm zapewnia ochronę przed korozją nawet w środowisku przemysłowym. Elementy kafarowane zachowują parametry wytrzymałościowe przez cały okres projektowy.
Planowanie budowy carportu z fotowoltaiką wymaga wiedzy z zakresu przepisów budowlanych, norm technicznych oraz procedur przyłączeniowych. Skontaktuj się z naszymi ekspertami, aby otrzymać bezpłatną konsultację prawno-techniczną oraz kompleksową wycenę inwestycji. Przygotowujemy dokumentację projektową zgodną z MPZP, przeprowadzamy formalności związane z przyłączeniem do sieci oraz realizujemy montaż z gwarancją jakości wykonania. Pomożemy wybrać optymalne rozwiązanie dostosowane do Twojej działki i zapotrzebowania energetycznego.